Współczesne polskie kino, czyli - ja pierdzielę...

albo...

Faktem jest, że z racji swojego wieku tkwię mentalnie w czasach mocno minionych. Wychowany na nieśmiertelnych i pewnie znienawidzonych przez współczesną młodzież propagandowych "Czterech pancernych", całkiem zgrabnej "Wojnie domowej", oraz ostro podnoszącej adrenalinę "Stawce większej niż życie", miałem pewien wyklarowany obraz tego, "na czym polega" film i gra aktorska.

Mijały lata, pod pachami wyrastały mi włosy, a moje aspiracje ewoluowały w stronę bardziej ambitnych produkcji.

Moi rodzice jarali się wiecznie znerwicowanym Zbyszkiem Cybulskim, który był tak popularny, że gdyby nie to, iż wpadł był pod pociąg w roku 1967 -  z pewnością zagrałby Kmicica w okularach...
Ja w tamtym okresie z niezrozumiałych dla mnie do dziś powodów, z własnej, nieprzymuszonej woli i za własne, ciężko wydobyte od rodziców kieszonkowe chodziłem do kina i onanizowałem się filmami Viscontiego, Felliniego czy Bunuela.
Można by pomyśleć, że próbuję kreować się na znawcę filmu i szpanera, ale prawda (niestety) wydaje się być bardziej prozaiczna. Po prostu, w tamtych czasach nic innego w kinach nie wyświetlano. Komercyjne hollywoodzkie produkcje typu Superman zbytnio gloryfikowałyby amerykański styl życia, a kino włoskie czy hiszpańskie było dla władz bezpieczne, bo dyskretnie lewicujące. Pozostawało jeszcze kino radzieckie, które charakteryzowało się przeważnie kanonadą haubic, wyciem "Katiusz" i okrzykami "Urrrraaaa!", które dawało się słyszeć już przy samej kasie biletowej. Zresztą, filmy radzieckie były w zasadzie bezpłatne i obowiązkowe. A jak powszechnie wiadomo, kiedy coś jest za darmo i w dodatku obowiązkowe, to się tego zbytnio nie szanuje.

Lata siedemdziesiąte były dla mnie złotym okresem nie tylko w kinie ale i muzyce. W tamtym czasie na bilety do kina wydawałem więcej niż na dropsy i landrynki. Wystarczy wspomnieć, że w tamtym czasie przez ekrany przelatywały tytuły takie jak "Trzy dni kondora", "Francuski łącznik", "Gwiezdne wojny" czy "Tylko dla orłów" i... ci co nie golą klat i noszą siwe brody wiedzą o czym piszę...

Polskie kino nie pozostawało w tyle, a film "Ziemia obiecana" do dziś jest dla mnie perłą kinematografii i to światowego formatu.

Pomijając okres Zanussiego i jego "kina moralnego niepokoju", które niezmiennie kojarzy mi się z wiecznie kwaśno-cyniczną miną  Zapasiewicza  i  Komorowską, z jej nosowo-polipowym głosem usypiającym konie i dramatyzmem żółwia który nażarł się melisy. Ogólnie rzecz biorąc, mimo że filmy Zanussiego uchodzą za ważne, poruszające problemy polskich intelektualistów, uważam że powinny być wyświetlane dzieciom ze zdiagnozowanym ADHD.

W tym czasie objawił mi się także Jerzy Stuhr, który w "Wodzireju" i "Amatorze" dał popis gry aktorskiej i efektownym wślizgiem dołączył do elity aktorskiej polskiego filmu.
Lata osiemdziesiąte, to chyba czas, kiedy po raz ostatni oglądałem z przyjemnością polskie filmy przed udaniem się na tułaczkę. Nie było tego zbyt wiele. Ot, choćby do znudzenia przypominana już "Seksmisja",czy "Vabank", a wszystko spod ręki jednego, brylującego wtedy młodego Machulskiego.

A kiedy powróciłem zastałem NOWE...
Polska weszła w okres kapitalizmu i polskie kino stało się "amerykańskie". To znaczy, "amerykańskie inaczej".  Dokładnie było to coś na kształt czeskich filmów gangsterskich. Z daleka było widać, że bardzo, ale to bardzo chcieliśmy być Amerykanami...

Wtedy to poznałem odmienionego Bogusława Lindę i Młode Wilki epatujące nieskazitelnym pięknem, bogactwem i luzem, jakiego pozazdrościć mogłyby prezerwatywy dla Chińczyków.
Kiedy okres strzelania kapiszonami i samochodowych pościgów minął, pojawiły się nowe twarze doskonale znane młodszej widowni, ale dla mnie zupełnie nowe. I dziwne.
Najpierw zwróciłem uwagę na niewielkiego człowieka o twarzy wypłowiałego, niewyspanego i  rozczochranego plemnika. Twarz ta pojawiała się często i wszędzie.

Dowiedziałem się wtedy, że to nowe odkrycie i wiodąca twarz polskiego filmu i że ma na imię Borys. Potem obejrzałem z nim dwa filmy. Jeden całkiem dobrze zagrany, a drugi straszny...

Następnie odkryłem, że ogromnym sukcesem cieszy się amant z lekkim zezem. Wada jest naprawdę niewielka, ale powoduje, że kiedy oglądam sceny z udziałem Antoniego, do końca nie wiem czy mówi do mnie, do kolegi z planu, czy do kinkietu...

Jeszcze potem zastanowiła mnie ogromna popularność sepleniącego aktora z diastemą, który pozbawiony głosu nawet śpiewa i zupełnie się tym nie przejmuje.
Patrząc na niego dochodzę do przekonania, że w dzisiejszych czasach każdy może być aktorem...

Po "skonsumowaniu" współczesnych hitów, zwłaszcza komedii romantycznych stwierdziłem, że przeciętny Polak mieszka w ogromnym apartamentowcu w centrum Warszawy, jeździ najdroższym BMW lub Jaguarem i pracuje głównie w czasie kiedy tego nie widzimy. Czasem zdarza mu się wpaść do (własnego oczywiście i w centrum stolicy oczywiście) zajebistego biura gdzie siada na zajebistym biurku i wtedy podchodzą do niego mizdrzące się do niego zajebiste "dizajnerki" z zajebistymi projektami, a on jednym rzutem oka zatwierdza te projekty albo nie. Ale najczęściej przesiaduje w modnych klubach i opycha się sushi, (bo kotlety schabowe są passe i źle komponują się z garniturami od Ermenegildo). I wszystko popija mojito...

W każdym razie, coraz częściej mam wrażenie, że scenariusze do filmów piszą upośledzone psychicznie dzieci w ramach jakiejś akcji UNICEF-u.

Niektórzy reżyserzy z braku laku ratują się adoptowaniem starych, sprawdzonych scenariuszy. Obejrzałem taką adaptację pod niezwykle oryginalnym i absolutnie fantazyjnym tytułem "Stawka większa niż śmierć" która okazała się czymś_na_kształt_parodii znanego serialu z Hansem Klossem.

Cóż... Legenda powróciła, ale w oparach śmiechu i zażenowania. I tylko żal mi było zagubionych i zdezorientowanych aktorów w osobach Mikulskiego i Karewicza, bo czułem, że grając w tym czymś, ze sceny na scenę coraz bardziej zapadali się ze wstydu pod ziemię. Niby pecunia non olet, ale oglądając starego Klossa w tym filmidle czułem, że trochę olet...
Czasem boli, kiedy idole mojej młodości z braku środków do godnego życia rozmieniają się na drobne i wcielają się w tanią wariację na temat Pana Kleksa reklamując sieć sklepów (wg. Wikipedii) z Giebni koło Pakości, ale bądźmy szczerzy... gdyby Leonardo di Caprio urodził się i żył w Polsce, żeby przeżyć, na starość reklamowałby pewnie narty z Biedronki...

Nie wiem czym kierują się reżyserzy podejmując się realizacji przedziwnych projektów, które w ich zamyśle mają być superprodukcjami na miarę Hollywood. Wystarczy mierzyć zamiary na siły i zastanowić się, dlaczego na przykład Norwegowie czy Węgrzy nie kręcą kolejnych części Godzilli czy Iron Mana.

Kiedy byłem prawie pewien, że polskie kino niczym ciekawym mnie nie zaskoczy, i że do końca życia skazany będę na oglądanie zagranicznych filmów, za namową mojej Muzy i nie bez oporów, rzutem na taśmę i po raz ostatni, podjąłem próbę obejrzenia czegoś, co miało zmienić mój pogląd na współczesną krajową produkcję. A to coś nakręcił pan o miłej aparycji, bez kolczyka w uchu i tatuażu na karku -  Wojtek Smarzowski.

Obejrzałem dokładnie wszystko, co zdołał nakręcić. Niektóre pozycje po kilka razy. I pokochałem. Nie tylko za filmy. Ten facet idealnie wpasował się w moje oczekiwania. Nie mizdrzy się do widza, nie wchodzi mu do dupy. Pokazuje życie swoim okiem i to tak, że aż oczy czasem pieką. Kocham go także za to, że oglądając jego filmy nie muszę brandzlować się tą irytującą mnie "elitą" gwiazdeczek, która dostaje migreny, kiedy ich zdjęcie nie ukaże się w "Fakcie", lub przez nieuwagę nie zaproszą ich do zasranego "Tańca z...", choćby w charakterze jurora.

Smarzowski wprowadził do kina swoich ulubionych aktorów. Często mało "używanych".

Tak się złożyło, że jego wybór idealnie pokrywa się z moimi preferencjami. Aktorzy Smarzowskiego nie muszą być za wszelką cenę piękni, choć wielu z nich takimi jest.

 Ot, choćby Dorociński, który oprócz urody posiada zajebisty potencjał aktorski, mądrze dobiera role, nie rozmienia się na drobne i jak dotąd nie zobaczyłem go w reklamie "Biedronki"...

...czy Bartek Topa, którego uroda może być uznana za dyskusyjną i na zdjęciach ma twarz, jakby co tydzień umierał mu kolejny chomik, ale w filmie gra koncertowo...

...albo Marian Dziędziel o twarzy wiecznie zmartwionej nutrii. Aktor którego wcześniej nie znałem, a który ma moc syberyjskiej elektrowni. Ilekroć na niego patrzę, wyobrażam sobie, że jest wzorcem ojca, który wraca do domu z wywiadówki...
Smarzowski stworzył sobie zespół, który jest dowodem na to, że mimo ton mułu i nawozu jaki nanieśli "młodzi, zdolni i trendy", można znaleźć kilka sztabek złota. Mam tylko nadzieję, że nie przyjdzie Smarzowskiemu do głowy chęć zatrudnienia Szyca czy innego Karolaka.
Podsumowując - jest nadzieja, tylko trzeba wierzyć - jak ciągle powtarza mój znajomy satanista. Trzeba wierzyć...

Post scriptum
Komedie Barei celowo pominąłem, bo ich popularność i łatka kultowości zasługują na dłuższą analizę...